ESCRIMA

Her ne kadar İspanyolca bir kelime olan “Arnis De Mano” el sanatları yada ustalığı olarak tercüme edilse de, esas olarak keskin uçlu kılıçları yada sopalara dönme hareketiyle karşı koyan Filipinlerden türemiş olan bir savunma (self-defense) sistemidir.  Baş el teknikleri her ne kadar önemli olsa da ikinci plandadır. Önceleri ”KALİ”   olarak bilinen bu dövüş tekniği bu günlerde  Arnis De Mano yada diğer İspanyolca bir kelime olan Escrima yada (sokak kavgası, sopa dövüşü olarak tercüme edilebilir.)

Filipinler, Güney Çin Denizi boyunca uzanan küçüklü büyüklü binlerce güzel adadan oluşur. Bu adalar aslında bir çok değişime maruz kalmış bir milleti oluşturmaktadır yüzyıllar süren göç olayları Malay – Polonez toplumunun Çin, Avrupa, Hindistan ve Amerikan toplumları ile kan ve kültürel bakımdan karışmasına yol açmıştır. Filipin adaları insan oğlunca bilinen en ölümcül ve güzel dövüş sistemlerinin bazılarının kaynak ve öğrenme yerleridir. Filipin dövüş sanatları çoğu kabile içi savaşlar yolu ile davetsiz misafirlerin bu muhteşem savaşçıların Kris, Kambilan, Barong denen kılıçlarını hemen keskinleştiremedikleri zamanlarda yıllar boyunca uygulandı ve geliştirildi. Dinler gibi Filipin dövüş sanatları da bazı ortak alt birimlere sahiptir ve bir çok farklı isimde bilinmekte ve farklı şekilde uygulanmaktadır.

Tarih boyunca bu farklı kaynaklara dayanarak bile hiç kimse Filipin savaş sanatlarının net kaynağı veya başlangıcı hakkında gerçekten net bir bilgi sunamaz. Birçok kimse genel olarak bu dövüş sistemlerinin 1200 – 1500 yıllık olduğu konusunda hemfikirdir. Başlangıcı ne olursa olsun günümüzde bu mücadele sanatlarının birçok farklı türlerinin var olduğu bir gerçektir. Çoğu Filipin savaş sanatları sistemi sopa ve kesici aletlere dayanmasına rağmen, kabiliyetli bir Escrimador’u hafife almamak lazımdır çünkü çoğu dövüş sistemi günümüzün modern birçok dövüş teknolojisi ile kaynaşma sürecine maruz kalmıştır. Filipin dövüş sanatları günümüzdeki gerçek dövüşlerde kullanılan nadir dövüş sanatlarından biridir.

Her ne isimle adlandırılırsa adlandırılsın, bu dövüş bilgisi İspanyol kaşif  Ferdinand MAGELLAN Filipinlerdeki Maktan adasına çıkmasıyla hakimiyetinin ilk kez Filipinlere yerleşmeye başladığı 1521 yıllarına kadar uzun ve zahmetli bir geçmişi vardır. İspanyol istilasından önce Arnis De Mano tıpkı okumak, yazmak, din ve sankrit gibi tamamen eğlence amacıyla  öğretilirdi. Aynı zamanda yerli halkın gençlerinin eğitildiği savaş okullarında savaş eğitimi olarak verilirdi.

 İspanyolların istila ve hakimiyeti başladığı zamanlarda ise yerli halkın her türlü sopa, kılıç, kama ve buna benzer tüm silahların etkili  şekilde  kullanılmasının yasaklanması amacıyla uzun   süren baskılar başladı. Taki İspanyollar hakimiyetin kesin kez sağlamak için getirdikleri destek birlik  ve  silahları  artırıncaya  kadar bu baskı ve zorlamalar sürdü.

XVII.yüzyılda ise İspanyol hakimiyeti  kesin kes sağlanınca Arnis De Mano’nun eğitim ve çalışması  tamamen  yasaklandı.  (Aynı şekilde Japonya’da da Okinowa’da Japon derebeyleri      silah bulundurulmasının ve sahip olunmasını yasaklamışlardır.) Yine yasaklananlardan biriside   bolo   adı  verilen   keskin  bir  bıçak yada bıçağa  benzeyen  kamaydı. Tüm  bu   yasak  ve   baskılar   Filipinleri medeniyetleştiriyoruz  adı  altında  yapılıyordu. İşte  bu sıralarda Arnis De  Mano (tıpkı  Karate nin  Okinawada  olduğu gibi) gizli bir faaliyet haline gelmiş ve gizlice   çalışılmaya   başlanmıştır.  Tekrar ortaya çıktığında  ise   İspanyolların   dikkatinden  kaçmıştır  çünkü  yerli  bir müzik eşliğinde bir dans olarak uygulanmaya başlanmıştır. Silah yoktu ve  zararsız  bir  faaliyet  olarak   gözüküyordu. İşte  bu dans halka açık yerlerde verilen festivallerde ve   bu danssı uygulayan ve gösterenlerin sayesinde çok popüler bir hale gelmiştir.

Gerçek Arnis De Mano ise  asla  yok  olmamış  ve İspanyol askerlerin her defasında bir mukavemet olarak karşısına çıkmıştı.nesilden nesilden babadan oğul a  değişik   bölgesel   stillerde ve Arnis De Mano adı altında sürekli, canlı tutulup yüzyıllarca saklandı.

İspanyol hakimiyeti bitip, 1898’de Amerikalıların yönetimi devir almasıyla  bu  faaliyetin  de  yasağı  ortadan  kalktı. Festivallerde halkın içinde   dostça   müsabakalar   olarak   uygulansa da   gerçek ustalar kapılarını hiçbir zaman açmadılar ve bir anlamda  söylemek  gerekirse Arnis De Mano yarı gizli bir aktivite olarak kaldı.

İlerleyen yıllarda ülke bir çok değişik savaş   sporlarıyla tanıştı. Derken savaş başladığında Japonya, Filipinleri işgal etti ve bir çok Filipinli  Amerikalıların    gerilla    biriminde   çalıştı.   Birçokları sayısız mücadelede hayatlarını almış   oldukları  Arnis De Mano  eğitimleri sayesinde kurtardılar. Kısacası Arnis De Mano uzun yıllar boyunca sayısız savaşlarda etkin ve iyi bir şekilde test edilmiş ve kullanılmış oldu.

Savaştan sonra Filipinler karışıklıkların sürdüğü bir ülke olarak kalmaya   devam etti. 1967   yılı   Son Juan   şehrinde  nunchakunun yasakladığı ilk yer oldu. (Oradaki adıyla “Chako”) 1972    yılının eylül ayı ise ülke başkanının her türlü ve değişik tipte  silah taşınmasının ve bu sporun yapılmasının serbest bırakıldığı tarih oldu.

Savaş sonrası bir çok Filipinli Amerika ya   göç etti.Söylemeye gerek yok ki  Arnis De Mano yuda  beraberinde  getirdiler. Amerika ya    gelen    göçmenlerin   bir   çoğu    Hawai   ve      Kaliforniya’ya yerleştiler. Bunlardan  Kaliforniya’ya  yerleşenlerin  çoğu  Sitockton’a geldiler  ve  Amerika da  Arnis De Mano  yada  diğer  adıyla   Escrima burada  sahneye  çıktı. Bazı flimlerde kullanıldığı görülmektedir. Escrima’nın  dünyada  tanınması  ve    özellikle  nunchaku’nun meşur olması Bruce  Lee sayesinde oldu. Bruce Lee nin  Ejderin Dönüşü filmde bu silahı kullanması ve yine  tamamlanamayan “Ölüm Oyunu”adlı filmindeki Filipinlilerin  dövüşme  sanatı Escrima dünyaca tanınmış  oldu.